|
4- Яҳуд ва насоролар Аллоҳга бўҳтон қилишиб, улардан ҳар бири пайғамбарлар бизнинг динимизда бўлишган, дейишади. Бу гапни Иброҳим а.с. ҳақида ҳам айтгандилар. Юқорида айтиб ўтганимиздек, Аллоҳ Таоло уларнинг бу гаплари ноҳақ гап эканини кўрсатиб берди. Улар Яъқуб а.с. ҳақида ҳам шундай дедилар. Аллоҳ бу даъво ҳам ноҳақ эканини кўрсатиб, уларнинг Яъқуб а.с. вафот этаётган пайтида унинг олдида бўлмаганликларини айтади. Агар ўша ерда бўлганларида Яъқуб а.с.нинг уларнинг ўзгариб, бузилиб кетган динларида эмас, Аллоҳга бўйсунувчи мусулмон бўлганларини, ўзидан кейин қолаётган болалари у кишига унинг динида, оталари Иброҳим, Исмоил ва Исҳоқ а.с.лар динида давом этишга, ёлғиз Аллоҳгагина ибодат қилишга, бўйсунишга, итоат этишга ваъда бераётганларининг гувоҳи бўлар эдилар.
(أَمْ كُنْتُمْ ) (أًمْ ) мунқатиъ – узилган. Шунинг учун балки маъносида. Шу билан бирга унинг ичида инкорни ифодаловчи ҳамза (-ми) мазмуни ҳам бор. Балки сўзи олдинги оятдаги васиятни баён қилиш ҳақидаги биринчи гапнинг тескари маъносини англатади. Кейин эса янги гапга ўтилиб, яҳуд ва насоролар Яъқуб бизнинг динимизда бўлган, деганлари учун танқид остига олиняпти.
Араблар ёки сўзини сўроқ маъносида ҳам ишлатадилар, (бу сўз ўзбек тилида ҳам гоҳида сўроқ маъносида қўлланади). Бунинг учун бир гап ўтган бўлиб, кейинги гап бошланаётган бўлиши керак.
الم * تَنزِيلُ الْكِتَابِ لَا رَيْبَ فِيهِ مِن رَّبِّ الْعَالَمِينَ * أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوْماً مَّا أَتَاهُم مِّن نَّذِيرٍ مِّن قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ
– „Алиф, Лом, Мим. Бу Китобнинг (яъни Қуръоннинг) нозил қилиниши, ҳеч шак-шубҳасиз барча оламларнинг Парвардигори томонидадир. Балки «Уни (Муҳаммаднинг ўзи) тўқиб олган», дерлар? Йўқ, У (яъни Қуръон) сиздан илгари бирон огоҳлантиргувчи келмаган қавмни (охират азобидан) огоҳлантиришингиз учун Парвардигорингиз томонидан (нозил қилинган) ҳақиқатдир. Шояд улар ҳидоят топсалар“. [32:1-3]
(شُهَدَاءَ гувоҳлар). Шаҳид сўзининг кўплиги. Гувоҳи бўлиш дегани ўша жойда мавжуд бўлиш, кўриб туриш маъносини англатади. Яъни, Яъқуб а.с. вафот этаётган ва ўғилларидан қайси динга эргашишлари ҳақида сўраётган пайтида унинг олдида бўлмагансизлар-ку? Шундай экан, нимага асосланиб, бундай даъвони қиляпсизлар?
(مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِي мендан кейин нимага ибодат қиласизлар?). Яъни, мен ўлганимдан кейин нимага ибодат қиласизлар? Мана шу ерда савол учун (مَا ) сўзининг ишлатилиши Яъқуб а.с. болаларининг ёлғиз
18-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208